Muzikale handreiking – Augustus 2020

Marche des Marseillois Claude Balbastre (1724-1799)

Het volkslied van Frankrijk is zeer bekend en voor veel doeleinden gebruikt. Oorspronkelijk is het geschreven in 1792 door een kapitein van het Franse leger: Claude Jospeh Rouget de Lisle. De naam “Marseillaise” dankt dit volkslied aan het feit dat de Franse troepen uit Marseille dit zongen tijdens hun intocht in Parijs.

Claude Balbastre was organist in Parijs in die tijd. Eerst van de Église Saint Roche. Zijn improvisaties waren zo populair, dat er tijdens de orgelbespelingen verkeersproblemen ontstonden rondom de kerk. Het werd zelfs zo erg, dat hij een speelverbod kreeg. Dit omdat de mensen niet meer voor de mis naar de kerk kwamen, maar puur voor de orgelbespelingen. Later werd Balbastre organist van de Notre Dame.

Men zegt dat hij tijdens de Franse revolutie zijn orgel heeft willen behouden door er patriottische muziek op te spelen. Daarom componeerde hij deze variaties. Opgedragen aan de verdedigers van de nieuwe republiek. De snelle noten moeten de vlucht van de vijand weergeven en de grote cluster imiteert het kanon gebulder.

De tijd waarin Balbastre leefde, was een duidelijke overgangstijd: de strenge Barok behoorde tot het verleden en de symfonische romantiek stond nog voor de deur. Wel denken we qua registratie nog vanuit het Franse Barok orgel. Dus met Grand-jeu, Plein-jeu, enzovoorts, enzovoorts.

Nu we de Tour de France hebben moeten missen vorige maand, is dit hopelijk een kleine tegemoetkoming.

Hartelijke groet,

André van Vliet