Muzikale handreiking - Januari 2012

Allereerst voor u allen een goed, muzikaal en bovenal gezegend Nieuwjaar toegewenst. We hopen elkaar weer maandelijks tegen te komen, hier, op de website van Johannus Orgelbouw. Stonden de maanden november en december in het teken van Advent en Kerst, nu brengt januari ons bij Epifanie. Het feest van de drie wijzen / koningen. De tekst is van Ds. Nicolai. Deze Lutherse predikant dichtte dit lied nadat er een vreselijke ziekte had gewoed in de stad waar hij werkzaam was. Er waren weken dat hij ruim 20 begrafenissen per dag moest lijden. Doordrenkt van Psalm 45 en delen uit het Bijbelboek “Openbaring” spreekt hij hartstochtelijk over de Hemelse Bruidegom.

Ook de melodie is van zijn hand. Al ruim 400 jaar oud en nog altijd jong en dynamisch. Wat is dat toch, dat sommige melodieën maar heel even voor het voetlicht treden en anderen eeuwen later nog gezongen worden?

De Duitse componist Johann Christian Heinrich Rinck schreef een aantal variaties over dit lied. Als indirecte leerling van J.S.Bach (hij genoot namelijk les van Kittel en die was weer leerling geweest van Bach) was hem de liefde voor het “Choralvorspiel” bijgebracht. Als tijdgenoot van Mozart en Beethoven heeft hij het barokcontrapunt verbonden met de nieuwe wereld van de Weense-klassieken. Minder streng en met een galante stijl, weet hij zijn variaties vorm te geven.

Aan registratie voorschriften waag ik me deze keer niet. Zelf heb ik gekozen om het openingskoraal met een prestant 8’ te spelen. Zo krijgt deze 4-stemmige zetting nog meer rust. Variatie 1 krijgt iets meer beweging door de prachtig lopende lijnen. Om deze lijnen niet te onderbreken maak ik geen gebruik van de voorgeschreven fermate op de slotnoot van de zin. Variatie 2 denk ik vanuit een forte klank. Geniet vooral van de lange parallel lopende lijnen in de begeleidende stemmen.

En krijgt u er niet genoeg van, dan mag ik u meedelen dat Rinck heel veel van dit soort bewerkingen geschreven heeft.

Geniet ervan.
André van Vliet