Muzikale handreiking - maart 2015

Sonate ré menor (José António Carlos de Seixas 1704-1742)

Carlos werd geboren in Coimbra (Portugal). Zijn vader – organist van de kerk Sé Velha – onderwees hem en op 14-jarige leeftijd nam Carlos de positie van zijn vader over. Twee jaar later verhuisde hij naar Lissabon waar hij de functie van organist van de Koninklijke kapel kreeg. Dit in combinatie met die van organist van de Kathedraal van Lissabon. Zijn leven lang bleef hij in deze stad. In 1742 overleed hij aan acute reuma.

Volgens tijdgenoten heeft Seixas o.a. ruim 700 sonates geschreven. Veel werken zijn verloren gegaan bij de aardbeving van 1755. Zijn composities doen denken aan de Empindsame stijl. Dit is een overgang tussen de strenge barok en het classicisme:

- polyfonie verdwijnt naar de achtergrond;

- vormen worden korter en eenvoudiger;

- notatie wordt secuurder, minder improvisatorisch.

Verrassend is dat zijn liturgische muziek – vergeleken met de instrumentale – veel traditioneler is. Rond 1970 is in de Kathedraal van Viseu een complete mis ontdekt van zijn hand.

Deze maand dus één van de vele sonates van deze belangrijke Portugese componist. Drie delen, waarbij mag worden aangetekend dat het laatste deel – zoals we zo vaak aantreffen bij Seixas – een menuet is.

Tekens als bogen en punten heb ik weggelaten. In sommige uitgaven kom je een overdosis tegen terwijl in andere boeken weer helemaal niets staat. Laat het maar galant klinken, dan doen we deze muziek zeker eer aan.

Hartelijke groet,

André van Vliet