Muzikale handreiking - September 2013

Heil Dir im Siegeskranz (Johann Christian Heinrich Rinck, 1770-1846) - Precies 5 jaar geleden werd de eerste muzikale handreiking aangeboden. Nu 5 jaar later presenteren we dus de 61e. Reden om deze maand een iets omvangrijker werk aan te bieden. De componist kent u al. In januari 2012 stond hij ook al centraal. Als indirecte leerling van J.S. Bach (Hij genoot namelijk les van Kittel en die was weer leerling geweest van Bach) was hem de liefde voor het “Choralvorspiel” bijgebracht.

Als tijdgenoot van Mozart en Beethoven heeft hij het barokcontrapunt verbonden met de nieuwe wereld van de Weense-klassieken. Minder streng en met een galante stijl, weet hij zijn variaties vorm te geven. Met zijn lessen en composities (waaronder ook een orgelmethode) heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de vernieuwing en kwaliteitsverbetering van de Duits-protestantse orgelmuziek.

Deze maand een “Variationen” over het voormalige Duitse- en het huidige Engelse Volkslied. Een dankbare melodie die, zo laat Rinck ons zien, veel mogelijkheden biedt.

Registratievoorschriften: In de originele versie geeft Rinck ons geen handreiking. In de wetenschap dat “de juiste” registratie niet bestaat, noem ik toch een aantal mogelijkheden.

Thema :	Maat 1-6: prestant 8’, 7-10: fluit 8’, 11-14: prestant 8’. Indien de fluiten 8’van de verschillende klavieren genoeg eigen karakter hebben, is dat ook een mogelijkheid.
Var. 1 :	Met donkere kleuren (al dan niet een 16’), maat 7-10: fluit 8’ en 4’.
Var. 2 :	Manuaal: fluit 8’ en Pedaal: 16’+ 8’, of Manuaal: fluit 4’ en Pedaal: op 8’ basis.
Var. 3 :	Zo verschillend mogelijk. Bijvoorbeeld rechterhand 8’+2’ en linkerhand klein tongwerk. Andersom kan ook.
Var. 4 :	Een forte klank. Kan met het fluitenkoor of prestantenkoor. Al dan niet met een 3’.
Var. 5 :	Helemaal gedacht vanuit tongwerken. Zelf gebruik ik alleen 8’ labialen.
Var. 6 :	Fluit 8’ met of zonder een Gamba of Salicionaal. Vanaf het 3e systeem staan er voorschriften in de partituur (vanuit het origineel).
Finale :	Sterker dan het slot van Var. 6. Maat 176 heel klein met een enkel fluitregister. Maat 187 en 203 idem. Het is wel leuk om verschil aan te brengen.

De versieringen zoals aangegeven in de partituur brengen ons duidelijk in de galante stijl. Het is dan ook aan te bevelen om daar de nodige studie van te maken. Zelf ben ik altijd gebaat met het noteren van vingerzetting. Zeker bij de snellere passages.

We wensen u veel genoegen met deze variaties,

Hartelijke groet,
André van Vliet