Met trots kondigt Johannus haar nieuwste huiskamerorgel aan: de Monarke Amsterdam. Tijdens de Open Dag op 25 juni werd het instrument officieel geïntroduceerd.
Aan de ontwikkeling van de Monarke Amsterdam is jaren van intensief onderzoek voorafgegaan, laat Sound Manager Bertus Lap weten. “Van meet af aan was het vertrekpunt om de organist met het nieuwe orgel zijn spel zo te laten beleven, dat hij zich achter de drie klavieren van het Vater-Müllerorgel in de Oude Kerk waant. Er komt veel bij kijken, om dat te bereiken. Denk alleen al aan onderzoek naar de architectuur van het orgel, de vormgeving en opbouw van de registerborden en natuurlijk de klank en de nagalm.”
Design geïnspireerd op vormgeving Vater-Müllerorgel
Alle research en innovatie heeft geleid tot een compleet nieuw huiskamerorgel dat in heel zijn voorkomen langs die lijnen is vervaardigd. Te beginnen bij het uiterlijk: het pedaal en de bank met hun kenmerkende sierkrullen, het klavierblad en de bakstukken (herkenbaar aan de elegante opbouw), de sierlijst rond de lessenaar en het ambachtelijke houtsnijwerk op het front – het gehele design ademt Vater-Müller. “Een vermeldenswaardig detail is de vormgeving van de houten registerknoppen”, zegt Bertus. “En ook de letters op de registerborden zijn, dankzij intensieve studie van een typograaf, identiek aan de graveringen van het origineel.”
Feike Asma en Jan Pieterszoon Sweelinck
Met reden is er zo’n gedetailleerde studie van het Oude Kerk-orgel gemaakt, legt Bertus uit. “De Oude Kerk in Amsterdam roept bij menig organist allerlei gevoelens op. Het huidige orgel van de kerk is natuurlijk onlosmakelijk verbonden met de naam van Feike Asma. Ga je verder terug in de geschiedenis, dan doemt de naam van Jan Pieterszoon Sweelinck op. Voor veel hedendaagse organisten zijn dit nog steeds grote namen. Los daarvan, hebben velen ook persoonlijke herinneringen aan het de Oude Kerk. Men heeft er bijvoorbeeld concerten bijgewoond of zelfs eigenhandig eens het Vater-Müllerorgel bespeeld.”
Natuurgetrouwe weergave van Vater-Müllerklanken
Dat het orgel onder muziekliefhebbers wereldwijd zo’n hoge status heeft, hangt natuurlijk samen met deze historische figuren, maar net zo goed met de majestueuze klank van het Vater-Müllerorgel en de secondenlange nagalm die de Oude Kerk faciliteert. Bertus: “Deze kenmerkende eigenschappen zijn zo natuurgetrouw mogelijk overgebracht op de Monarke Amsterdam. Ik denk dat we daar zeer goed in geslaagd zijn. Alle stijlen, van barok tot romantisch, komen op dit 54 stemmen tellende instrument tot hun recht, zoals dat ook op het Vater-Müllerorgel het geval is. Je kunt er Bach en Mendelssöhn op spelen, maar ook klassieke psalmkoralen en moderne melodieën. Het is echt een alleskunner, en daarmee als huiskamerorgel een breed inzetbaar instrument.”
12.2-audiosysteem garandeert grote klanksensatie
Aan die mogelijkheden ligt ingenieuze technologie ten grondslag, verduidelijkt Bertus. Zonder daarover in detail te willen treden, wijst hij op het 12.2-audiosysteem dat garant staat voor een grote klanksensatie. “We hebben het orgel van de Oude Kerk pijp voor pijp, stereo gesampled. De Monarke Amsterdam geeft daarvan, mede dankzij het audiosysteem, een zeer natuurgetrouwe weergave. Met een traploos instelbare galmknop bepaal je als organist bovendien helemaal zelf hoeveel orgel en akoestiek je wilt horen.”
Feestelijke introductie tijdens Open Dag
De Monarke Amsterdam werd feestelijk geïntroduceerd tijdens de Open Dag van Johannus Orgelbouw op zaterdag 25 juni. Gedurende de dag vonden allerlei muzikale, sportieve en creatieve activiteiten plaats voor jong en oud. Bertus: “De introductie van het nieuwe orgel was uiteraard een hoogtepunt van het programma. Het was mooi om te zien dat de opkomst en de interesse voor het orgel, net als alle jaren voor de pandemie, groot was.”