Johannus

Johannus lanceert software voor verfijning geluidsweergave

Met Johannus Digital Room Correction (JDRC) heeft Johannus opnieuw een doorbraak bereikt in het optimaliseren van de geluidsweergave van nieuwe huiskamerorgels gebaseerd op de nieuwste DS-Core-techniek.

Speciaal ontwikkelde software zorgt ervoor dat het geluid van elk afzonderlijk orgel tot in detail kan worden afgesteld op de huiskamer waarin het zich bevindt.

Wie zelf een Johannus-orgel bespeelt, is ongetwijfeld bekend met de fenomenale geluidskwaliteit ervan. Geen enkele digitale orgelbouwer legt de lat voor een authentieke geluidsweergave van oorspronkelijke pijporgels zo hoog als Johannus dat doet, erkennen gerenommeerde orgelkenners. Toch is de afdeling research & development van Johannus in staat gebleken in de geluidskwaliteit van haar lijn nieuwe huiskamerorgels een verfijning toe te passen.

Software

Nou ja, op de keper beschouwd is die verfijning niet nieuw, zegt geluidsspecialist Bertus Lap. “Huiskamerorgels werden in de fabriek al zo ingeregeld, dat het orgel in de meeste huiskamers de beste geluidskwaliteit weergaf. Daarnaast gaven we de klant de mogelijkheid om deze inregeling verder te verfijnen met onder meer onze intonatiesoftware. De doorbraak is vooral dat we die kwaliteitsnuance nu in zelfontwikkelde software hebben kunnen gieten: Johannus Digital Room Correction. Met dit systeem is het nu mogelijk om op locatie het geluid optimaal af te stellen op de ruimte waarin het orgel zich bevindt.”   

Geluid gedraagt zich namelijk in elke ruimte anders, legt Lap uit. “Een grote huiskamer heeft andere voorkeursfrequenties dan een kleine woonkamer. Bepaalde tonen stapelen zich op en klinken harder, terwijl andere tonen elkaar ‘opheffen’, waardoor ze zachter worden. Doordat elke ruimte het geluid op zijn eigen manier verkleurt, kun je zonder toepassing van geavanceerde techniek onmogelijk elk geluid weergeven zoals je vindt dat het moet klinken.”

Daarbij komt nog een andere uitdaging om de hoek kijken: de speaker. De luidspreker oefent namelijk op de afstraling van het geluid ook een belangrijke invloed uit, licht de geluidsspecialist toe. “Elke speaker heeft zijn eigen karakter. Welke luidspreker je gebruikt, heeft dus invloed op de uiteindelijke geluidsweergave.” 

Sterk vereenvoudigd

Nu de technische component die de geluidsverfijning mogelijk maakt in software is vervat, kan elke dealer op locatie de instellingen optimaliseren. “We hebben het proces dusdanig geautomatiseerd dat het sterk vereenvoudigd is. Onze zeer specifieke kennis op het vlak van audio is nu in een intuïtief te bedienen programma ingebakken. Het bestaat uit een microfoon, meetapparatuur en software. Met de apparatuur en de microfoon meet je de ruimte en per geluidskanaal de invloed van de ruimte op het specifieke kanaal, met de software voer je de correctie uit.” 

Deze sessie kan door dealers bij klanten thuis op locatie worden uitgevoerd. Lap legt beknopt uit hoe dat proces in z’n werk gaat. “We zetten de meetmicrofoon op de orgelbank, exact op de plek van de bespeler. Op die manier bootsen we als het ware de oren van de organist na. Vervolgens speelt het softwareprogramma een signaal af waarin alle geluidsfrequenties voorkomen. Dat moet je je voorstellen als een oplopende toon van onhoorbaar laag tot onhoorbaar hoog, met daar tussenin natuurlijk ook alle hoorbare tonen. Dit signaal noemen we ook wel een sweep. Ondertussen meet de microfoon van elke stukje signaal hoe hard het klinkt. Op die manier weet de software heel nauwkeurig hoe de ruimte op elke afzonderlijke frequentie reageert. Per ruimte wijkt het resultaat van de meting op zijn eigen manier af van de kwaliteitseisen die wij aan de geluidsweergave stellen. De software kent die eisen en berekent een heel aantal filters dat ervoor zorgt dat het geluid tot in detail aan die weergave gaat voldoen. Per frequentie wordt bepaald of zij harder of zachter moet klinken, totdat de geluidsweergave weer een rechte, stabiele lijn laat zien en alle tonen zo natuurgetrouw mogelijk worden weergegeven. Nadat de filters zijn berekend, toont de software een voorstel voor de aanpassingen. De dealer kan vervolgens dit voorstel naar het orgel versturen en zo de geluidsweergave programmeren. Dit proces wordt afzonderlijk toegepast op elk individueel geluidskanaal.”

Volumemeting

Wanneer deze finetuning van het geluid is afgerond, wordt ook nog per speaker een volumemeting verricht. “Het kan voorkomen dat een orgel aan de ene kant dichter bij een muur staat dan aan de andere kant. De positie van de speakers ten opzichte van de ruimte zorgt eveneens voor verkleuring van het geluid. Doordat we de volumes met onze nieuwe software kunnen meten, hebben we de volumeverfijning nu ook voor dealers toegankelijk gemaakt.”

De tot nog toe uitgeleverde LiVE-orgels van Johannus zijn al volgens deze hoge kwaliteitsnormen ingeregeld, benadrukt Lap. “Destijds stelden onze specialisten deze instellingen in het voortraject al in. Dankzij voortschrijdende kennis en innovatie hebben we de technologie nu breder toegankelijk kunnen maken.”