Muzikale Handreiking – Februari 2023

Allegro (Deel 2 uit Concerto in Bes) G.F.Händel (1685-1759)

(LiVE Sampleset: Amsterdam, Vater-Müller)

Händel werd geboren op 23 februari 1685 in Halle (Duitsland). Pas in 1712 vestigde hij zich definitief in Londen. Als getalenteerd violist, klavecinist en organist verbleef hij van 1706 tot 1709 in Italie. Daar maakte hij kennis met een nieuwe compositie vorm namelijk de Concerti. Wat Händel voornamelijk aansprak was de mogelijkheid tot improviseren tijdens de solo delen.

Later – eenmaal gevierd componist van Opera’s – maakte hij gretig gebruik van de inspiratie die hij op had gedaan in Italië. In de pauze – tijdens de concerten van zijn beroemde opera’s – speelde hij met een deel van het orkest de door hem gecomponeerde Concerto’s en nam zelf de orgelpartij voor zijn rekening. Het publiek smulde ervan.

In de komende tijd willen we graag een viertal delen aanbieden. Te beginnen met een Allegro. Later zal blijken dat dit het tweede deel wordt. 

Een los deel uit een Concerto kent normaliter twee registratie standen:

• Tutti hele orkest (incl. of exl. solo instrument)

• Solo solo instrument met kleine begeleiding (bij toetsinstrument alleen solo)

In een Allegro is het tutti meestal forte. Al dan niet rekening houdend met tijd waarin het werk werd geschreven. De solo partij registreren we dan op een ander klavier. Meestal lichtvoetig: 8+4, 8+4+2, 8+2. Dit zijn de meest voor de hand liggende combinaties. Als u gebruik maakt van een 3-klaviersorgel, is er ook nog de mogelijkheid om tijdens de solo van 2 klavieren gebruik te maken. Het HW blijft dan gewoon staan met een forte klank. Op het Sw. bijv. een begeleiding van 8+4 en op het Pos. een combinatie waar van een hogere voetmaat gebruik gemaakt wordt.

Geniet van dit – zoals de recensenten in de tijd van Händel schreven – pure amusement.

Vriendelijke groet,

André